Sünnet
Sünnet penisin uç kısmını saran, tıp dilinde prepisyum adı verilen sünnet derisinin belirli şekil ve uzunlukta cerrahi yolla kesilerek alınması ve penis uç kısmın açığa çıkarılması işlemidir. Sünnet, erkek çocukların hayatındaki en önemli dönüm noktalarından biridir. Çocuğun erişkin dönemde cinsel sağlığı açısından, sünnetin bir operasyon titizliğinde uygulanması çok önemlidir.
Sünnet Ne Zaman Yapılmalı?
Çocukların sünnet olması için en ideal dönem yeni doğan dönemidir. Eğer bu dönemde yapılmadıysa, 2 yaşına kadar sünnet yapılabilir. Ancak 2 ile 6 yaş arasında sünnet yapılması çok önerilmemektedir. 2-6 yaş arası dönem çocuklarda psikososyal gelişme dönemidir ve çocukların organlarını tanıma sürecidir. Bu dönemde yapılan sünnet çocukta psikolojik travma yaratabilir. Sünnet her yaşta yapılabilmekle beraber; özellikle 2-6 yaşlar arasında yapılması çocuktaki psikolojik travmalardan dolayı pek tavsiye edilmemektedir. Son zamanlarda yeni doğan bebeklerde; cerrahi işlemin kolaylığı, bebekte yara iyileşmesinin çabuk olması, sünnet sonrası bakımın kolaylığı ve yeni doğanda henüz kişilik teşekkül etmediği için psikolojik travma oluşturmaması nedeniyle en ideal yaş olarak kabul edilmektedir. 2-6 yaşlar arasındaki çocukların; kimlik gelişimi döneminde ve uyumsuz olmaları nedeniyle psikolojik etki oluşturmamak için zorunlu olmadıkça sünnet edilmesi tavsiye edilmez.
Nasıl Ve Nerede Yapılmalı?
Sünnetin sağlıklı bir şekilde sonuçlanabilmesi için ameliyathane şartlarında cerrahi müdahale ile yapılması gerekir. Çünkü deneyimsiz ellerde ve steril olmayan şartlarda yapılan sünnet, cinsel fonksiyon bozukluğu ve psikolojik sorunlara yol açmaktadır. Toplum tarafından bir hayli önem verilen bir organ için yapılacak cerrahi işlemin, hastane koşullarında ve hatta ameliyathanede yapılması en doğru seçim olacaktır. Halen pek çok sağlık kurumunda lokal ve genel anestezi ile sünnet yapılmaktadır. Ancak son yıllarda kullanılacak anestezi şeklinin de genel anestezi olması gerektiği konusunda artık bir fikir birliği oluşmuştur. Genel anestezi hem çocuğu ruhsal bakımdan koruyacak hem de iyileşme süreci kısalacaktır. Şüphesiz bu konforlu ve daha insancıl bir yaklaşım olmaktadır. Lokal anestezide ise; hangi koşullarda ve yaşta yapılırsa yapılsın çocuk pipisine yapılacak olan iğne yüzünden büyük korku ve panik yaşamaktadır. Bu anlar çocuk tarafından yaşamı boyunca korkuyla hatırlanmaktadır.
Komplikasyon ve Sakıncalar
Sünnetin basit bir işlem olarak görülmesi, hatalı sünnet riskini de beraberinde getirmektedir. Uygun olmayan şartlarda yapılan sünnet, enfeksiyon sonucu bir takım bulaşıcı hastalıklara da yol açabilir. Sünnet sırasında derinin fazla ya da az bırakılması, kötü nedbe dokusu kalması, kanama, şekil bozuklukları, idrar yolunun zarar görmesi gibi kalıcı sakatlıklar ve enfeksiyon karşılaşılabilecek problemlerdir. Konuda deneyimli kişilere yaptırılması ile bu tür komplikasyonlar en aza indirilebilmektedir. Sünnet, uzman bir cerrah tarafından yapılmadığında sünnet derisinin gereğinden az ya da çok kesilmesi gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Sünnet derisinin gereğinden az kesilmesi, kalan derinin idrar deliğinin üzerini kapatmasına ve enfeksiyona neden olabilir. Sünnet derisinin fazla kesilmesi durumunda ise çocuğun erişkin yaşamında ereksiyon esnasında ağrı, şekil bozuklukları ve cinsel yaşamda sorunlara neden olabilir. Sünneti yapan kişinin, çocuğun gelecekteki özel yaşamını da düşünerek işlemi çok dikkatli bir şekilde yapması gerekir. Deneyimli ellerde yapılmayan sünnette; tam veya tama yakın penis kaybı, penis ucunun kesilmesi, idrar yolunun kesilmesi, kanama, penis gangreni gibi ciddi riskler ortaya çıkabilir. Yanlış uygulamalar penis gelişimini de olumsuz etkileyebilir. Dikiş hatası nedeniyle kistler meydana gelebilir, fistül, meatit ve his kaybı gibi sorunlar oluşabilir.
Uyarılar
Halk arasında doğuştan sünnetli ya da peygamber sünnetli olarak bilinen hipospadias durumu varlığında kesinlikle sünnet yaptırılmamalıdır. Çünkü bu hastalarda idrar deliği olması gereken yerde değildir. Bu durumun ameliyatla düzeltilmesi gerekir. Yapılacak ameliyatlarda sünnet derisi kullanılmaktadır. Ailede kan hastalığı ya da kanama hastalığı varsa çocuk hiç bir yakınması olmasa bile bir doktora başvurulmadan sünnet ettirilmemelidir. Düşme ya da diş çekimi sonrası uzun süre kanama öyküsü olan, iğne yapıldıktan sonra veya bir darbe sonrası büyük şişlik ve çürükleri oluşan çocuklar ile zaman zaman kendiliğinden diş eti ya da burun kanaması olan çocukların mutlaka kan testleri yapıldıktan sonra sünnet edilmeleri gerekir. Ailede bulunan kronik (müzmin) hastalıklar, önceden geçirilmiş önemli rahatsızlıklar (örn. hastanede yatmayı gerektiren) ve ameliyatlar da girişimi yapacak olan hekim tarafından bilinmelidir. Sorunları olan hastalarda sünnetten önce gerekli önlemler alınarak tehlikeli durumlar oluşmasının önüne geçilebilmektedir.
Yöntemler
Her ne kadar sünnet uygulaması konusunda birkaç değişik yöntem mevcut ise de, günümüzde uzmanların en sık uyguladığı, güvenilir, yan etkileri en az olan yöntem cerrahi yöntem olup, klasik olarak sünnet derisinin cerrahi yoldan kesilerek uçların birbirine dikilmesi şeklinde yapılır.